گوریلا مارکتینگ یا بازاریابی گوریلا، یک روش بازاریابی خلاقانه و متفاوت است که در آن از راهکارهای غیرمعمول و جذاب برای جلب‌توجه مشتریان استفاده می‌شود. گوریلا مارکتینگ یا بازاریابی چریکی، استراتژی بازاریابی خلاقانه‌ای است که به کمک ایده‌های نوآورانه و با بودجه محدود، تلاش می‌کند تا تأثیری قوی و جذاب در ذهن مشتریان ایجاد کند. هدف اصلی گوریلا مارکتینگ، با استفاده از ایده‌های خارق‌العاده، به موفقیت‌های بزرگ در بازار دست‌پیدا کرده و از رقبا پیشی گرفته و در خصوص طبقات متوسط و کم‌درآمد جامعه متمرکز می‌شود. این روش به دلیل محدودیت منابع مالی در این طبقات از تبلیغات معمولی کمتر بهره می‌برند و با استفاده از تبلیغات نوآورانه و متنوع، سعی دارند تا این طبقات جامعه را به محصولات و خدمات خود جذب کنند.
در این مقاله هر آنچه که باید درباره گوریلا مارکتینگ بدانید را مطالعه خواهید کرد.
تاریخچه گوریلا مارکتینگ
گوریلا مارکتینگ یا بازاریابی چریکی از دهه 1970 میلادی شکل گرفت. جی کانراد لوینسون، نویسنده و مشاور بازاریابی، این رویکرد را به وجود آورد. او متوجه شد که شرکت‌های کوچک و متوسط نمی‌توانند هزینه‌های بالای تبلیغات سنتی را تأمین کنند، بنابراین او با تمرکز بر کمپین‌های بازاریابی خلاقانه و کم‌هزینه، یک رویکرد جدید در بازاریابی توسعه داد. او این رویکرد را “بازاریابی چریکی” نامید و در کتابی به همین نام در سال 1984 توضیح داد.
این کتاب به سرعت محبوب شد و به افراد مختلف و صاحبان کسب‌وکارها اصول بازاریابی گوریلا را آموخت. این روش، با استفاده از ایده‌های نوآورانه و غیرمتعارف، برای کسب‌وکارهای با بودجه محدود توصیه شد، اما به‌طورکلی برای انواع کسب‌وکارها قابل‌استفاده است. با ظهور اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، گوریلا مارکتینگ به ابزاری قدرتمندتر تبدیل شده و برندهای بزرگ نیز از آن برای معرفی محصولات و خدمات خود استفاده می‌کنند.
دلایل موفقیت بازاریابی گوریلا چیست؟
بازاریابی گوریلا یا پارتیزانی به دلایل زیادی با موفقیت همراه است. برخی از اصلی‌ترین دلایل موفقیت این روش عبارت‌اند از:
خلاقیت
گوریلا مارکتینگ بر پایه خلاقیت و ایده‌های نوآورانه استوار است. این روش برای فروش محصولات و خدمات به شکلی جذاب و جدید به کار گرفته می‌شود که روی مشتریان و مخاطبان بسیار تأثیرگذار هستند.
هزینه کم
یکی از مزایای بزرگ بازاریابی گوریلا، هزینه کمتر آن نسبت به روش‌های سنتی بازاریابی است. در بازاریابی پارتیزانی به‌جای صرف مبالغ بزرگ برای تبلیغات تلویزیونی یا رادیویی از روش‌های مؤثر با هزینه کمتر استفاده می‌شود.
جلب‌توجه
در بازاریابی گوریلا با استفاده از روش‌های مبتکرانه و غیرمتعارف، توجه مشتریان را به محصولات یا خدمات جلب می‌کنند. این روش تبلیغات و بازاریابی از ایده‌های متفاوت، اما تأثیرگذارتر برای جلب‌توجه مخاطبان استفاده می‌شود که برای عموم مردم جذابیت دارند.
تفاوت‌افزایی
بازاریابی گوریلا به صاحبان کسب‌وکار این امکان را می‌دهد که باتوجه‌به نوع، کیفیت و قیمت محصولات خود، بتواند از رقبا تفاوت‌افزایی کنند.
تفاوت‌افزایی (Differentiation) به معنای ایجاد و توسعه ویژگی‌ها، خصوصیات یا عوامل منحصربه‌فرد در محصولات و خدمات برندها است که آنها را از سایر رقبا متمایز می‌کند و به دلایل بالقوه برای خرید مشتریان تبدیل می‌شوند.
تفاوت‌افزایی در بازاریابی به ایجاد صدای منحصربه‌فرد برای کسب‌وکارها اشاره دارد. با برجسته‌سازی عوامل و ویژگی‌های منحصربه‌فرد و ایجاد تمایز کسب‌وکار، می‌توان در رقابت با رقبای خود، پیروز شده و مشتریان جدید و بیشتری را جلب کسب‌وکار خود کرد.
ایجاد نشاط
بازاریابی گوریلا به موجب استفاده از روش‌های خلاقانه و جذاب، نشاط و احساس زنده بودن را در مشتریان القا می‌کند. این روش این امکان را به صاحبان مشاغل و کسب‌وکار می‌دهد که با محصولات و خدمات خود راهی نو و جالب برای ارتباط با مشتریان خود پیدا کنند و به تعاملی عمیق دست یابند.
ارتباط مستقیم
گاهی اوقات روابط مستقیم با مشتریان، اهمیت بیشتری نسبت به تبلیغات جمعی در اماکن عمومی دارد. بازاریابی گوریلا، بر برقراری ارتباط شخصی با مشتریان تأکید می‌کند و با استفاده از روش‌هایی مثل رویدادها و فعالیت‌های محلی، تلاش می‌کند تا ارتباط مستقیم را تقویت نمایند.
مراحل اجرای گوریلا مارکتینگ چیست؟
برای اجرای موفق گوریلا مارکتینگ، مراحل زیر را انجام دهید:
- تعیین اهداف: اولین قدم در اجرای گوریلا مارکتینگ یا بازاریابی چریکی، تعیین اهداف کمپین است. دقت داشته باشید که اهداف شما باید مشخص، قابل‌اندازه‌گیری، قابل‌دستیابی، مرتبط و محدود به زمان باشند.
- تجزیه‌وتحلیل مخاطبان هدف: برای اینکه کمپین شما مؤثر واقع شود، باید بتوانید درک خوب و عمیقی از مخاطبان هدف خود داشته باشید. این بخش شامل درک نیازها، خواسته‌ها و رفتارهای مخاطبان می‌شود.
- توسعه ایده‌های خلاقانه: در این شیوه بازاریابی، دیجیتال مارکتر‌ها روی ایده‌های خلاقانه و غیرمنتظره متمرکز می‌شوند. پس لازم است که وقت بگذارید و ایده‌هایی را توسعه دهید که توجه مخاطبان را جلب کند و تأثیرگذاری بیشتری باشد.
- اجرای کمپین: پس از اینکه ایده‌های خود را توسعه دادید، وقت آن است که کمپین خود را اجرا کنید. هر چه در اجرای کمپین، دقیق‌تر باشید و با برنامه‌ریزی گام بردارید، نتایج مطلوب‌تری کسب خواهید کرد.
- اندازه‌گیری نتایج: پس از اجرای کمپین باید نتایج را اندازه‌گیری کنید تا ببینید که آیا به اهداف خود دست یافته‌اید یا خیر. نتایجی که در این مرحله به دست می‌آورید در بهبود عملکرد شما در کمپین‌های بعدی، مؤثر خواهد بود.
اجرا گوریلا مارکتینگ در بستر اینترنت
اجرا گوریلا مارکتینگ در بستر اینترنت را می‌توان با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی انجام داد. در ادامه چند مرحله کلی برای اجرای بازاریابی چریکی یا گوریلا مارکتینگ در بستر اینترنت را توضیح خواهیم داد:
هدف‌گذاری
شناسایی دقیق هدف گروهی از مشتریانی که به محصول یا خدمات شما علاقه‌مند هستند، یکی از مهمترین نکاتی است که باید به آن توجه کنید. با شناسایی دقیق مخاطبان و مشتریان و هدف‌گذاری دقیق می‌توانید در همه مراحل بازاریابی با متمرکزشدن روی آنها، استراتژی خود را به بهترین شکل ممکن پیاده کنید.
استفاده از تکنیک‌های بازاریابی محتوا
ایجاد و انتشار محتوا قابل‌اعتماد، خلاقانه و جذاب در وبسایتها، وبلاگ‌ها، رسانه‌های اجتماعی، پادکست و ویدئوها از تکنیک‌های بازاریابی محتوا هستند که باید به آنها توجه کرد. با ارائه محتواهای ارزشمند و جذاب، شما می‌توانید توجه مخاطبان را جلب کرده و سطح آگاهی آنها را در مورد برند و محصولات خود افزایش دهید.
استفاده از رسانه‌های اجتماعی
رسانه‌های اجتماعی، ابزار قدرتمندی برای اجرای بازاریابی چریکی در بستر اینترنت هستند. شما می‌توانید با برگزاری برنامه‌ها و مسابقات خلاقانه در رسانه‌های اجتماعی و به‌اشتراک‌گذاری محتوا و تخفیف‌های ویژه، ارتباط و تعامل خود را با مشتریان تقویت کنید و به این وسیله به نتایج مطلوب‌تری برسید.
استفاده از تبلیغات آنلاین
یکی از قدرتمندترین ابزارها برای رسیدن به مخاطبان جدید و افزایش نمایه و آگاهی در مورد برند و محصولات شما، استفاده از تبلیغات آنلاین است. از تبلیغات گوگل، تبلیغات شبکه‌های اجتماعی، پخش تبلیغات توسط تبلیغکنندههای آنلاین و تبلیغات تحت محیط محتوا، ایده‌های مؤثر برای رسیدن به نتایج مطلوب در گوریلا مارکتینگ هستند.
شبکه‌سازی و همکاری با مؤسسات دیگر
همکاری با مؤسسات و برندهای دیگر به شما کمک می‌کند تا نام برند خود را در دسترس گروه دیگری از مخاطبین قرار داده و پیام خود را بهتر و تأثیرگذارتر منتقل کنید.
بررسی و پیگیری
بررسی بازخورد مشتریان و نظرسنجی‌ها، بسیار مهم است. از این طریق می‌توانید بفهمید که آیا استراتژی‌های بازاریابی شما روی مخاطبان تأثیر داشته است؟ و چه تغییراتی را می‌توانید در آنها اعمال کنید تا به نتایج مطلوب‌تری دست یابید.
اجرای بازاریابی چریکی در بستر اینترنت نیازمند خلاقیت، استراتژی و استفاده از ابزارهای نوین است که به شما کمک می‌کند با هزینه‌های کمتر و درعین‌حال بازدهی بیشتر، برای برند و محصولات خود، تبلیغات قوی‌تری انجام دهید.
آیا استراتژی‌های گوریلا مارکتینگ برای همه کسب‌وکارها مناسب است؟
گوریلا مارکتینگ، برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با بودجه محدود یا کسب‌وکارهای نوپا، به عنوان یک استراتژی بازاریابی بسیار مؤثر و مناسب شناخته می‌شود. این رویکرد به این انواع کسب‌وکارها کمک می‌کند تا با هزینه کمتر و به‌طور کارآمد به مخاطبان خود دست یابند و برند خود را تقویت کنند.
از جمله کسب‌وکارهایی که می‌توانند از گوریلا مارکتینگ بیشتر بهره را ببرند عبارت‌اند از:
- کسب‌وکارهای خدماتی: کسب‌وکارهای خدماتی مانند آرایشگاه‌ها، رستوران‌ها و شرکت‌های مشاوره می‌توانند از استراتژی‌های گوریلا مارکتینگ برای افزایش آگاهی از برند خود و جذب مشتریان جدید بهره ببرند.
- کسب‌وکارهای خرده‌فروشی: استفاده از گوریلا مارکتینگ برای کسب‌وکارهای خرده‌فروشی مانند فروشگاه‌های لباس و فروشگاه‌های لوازم الکترونیکی نیز می‌تواند بسیار کاربردی و مؤثر باشد و نتایج عالی را در پی داشته باشد.
- کسب‌وکارهای B2B: کسب‌وکارهای B2B مانند شرکت‌های نرم‌افزاری و شرکت‌های تولیدکننده می‌توانند از گوریلا مارکتینگ برای افزایش آگاهی از برند خود و جذب مشتریان جدید استفاده نمایند.
البته گوریلا مارکتینگ برای همه کسب‌وکارها مناسب نیست. کسب‌وکارهای بزرگ که بودجه کافی برای تبلیغات سنتی دارند، ممکن است از گوریلا مارکتینگ به‌اندازه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط بهره‌مند نشوند.
استفاده‌های گوریلا مارکتینگ در بزرگترین برندها
هر چند که گوریلا مارکتینگ برای کسب‌وکارهای کوچک و نوپا طراحی شده، اما استفاده از آن برای بزرگترین برندها نیز بسیار رایج است. در ادامه به چند نمونه از استفاده بزرگترین برندها از گوریلا مارکتینگ اشاره خواهیم کرد:
- شرکت Apple: Apple به‌عنوان یکی از برندهای بزرگ و پیشرو در صنعت فناوری از استراتژی‌های گوریلا مارکتینگ در برخی از تبلیغات خود بهره می‌برد. برای مثال در ارائه محصولات شگفت‌انگیز و خلاقانه‌ای همچون آیفون و آیپد، استفاده از تبلیغات تأیید شده توسط افراد مشهور و برگزیده (مانند شخصیت‌های دیزنی خان) و ایجاد ویدئوهای تبلیغاتی جذاب و برنده جایزه، همه به‌عنوان استراتژی‌های گوریلا مارکتینگ در اقدامات تبلیغی Apple به کار گرفته می‌شوند.
- شرکت Nike: Nike با استفاده از استراتژی‌های گوریلا مارکتینگ، تبلیغات خلاقانه و جذابی را طراحی و اجرا کرده است. با همکاری با اسپانسرهای مشهوری مانند ورزشکاران حرفه‌ای و تخلصی‌ها ( همچون Michael Jordan) و ایجاد کمپین‌هایی مانند “Just Do It”، کمپانی Nike موفق شده است تا برند قدرتمندی را در صنعت ورزشی بسازد و بخش بزرگی از بازار را به خود اختصاص دهد.
- شرکت Coca-Cola: Coca-Cola نیز با استفاده از استراتژی‌های گوریلا مارکتینگ، تبلیغات متمایز و جذابی را ارائه داده است که توجه همگان را در سراسر دنیا به خود جلب کرده‌اند. آنها از فعالیت‌های تعاملی خلاقانه‌ای همچون کمپین «Share a Coke» (که به مشتریان امکان می‌دهد نام خود را روی بطری کوکاکولا درج کرده و به اشتراک بگذارند) و همچنین از تبلیغات تخصصی در رویدادهای بزرگ مانند جام جهانی فوتبال و المپیک استفاده می‌کند.
این مثال‌ها نشان می‌دهند که بزرگترین برندها نیز با استفاده از استراتژی‌های خلاقانه و نوآورانه گوریلا مارکتینگ، توانمندی خود را در بازار به نمایش می‌گذارند و بازخورد مطلوب را دریافت می‌کنند. استفاده از این روش‌ها برای برندها اقتصادی‌تر و سودآورتر است.
انواع گوریلا مارکتینگ
گوریلا مارکتینگ بر اساس مکان و نحوه اجرای آن، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هر یک با روش‌ها و تاکتیک‌های خاص خود به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا به نتایج مؤثری در تبلیغات و بازاریابی خود دست یابند. در ادامه به چند مورد از انواع گوریلا مارکتینگ اشاره خواهیم کرد:
گوریلا مارکتینگ محیطی
این نوع گوریلا مارکتینگ در محیط‌های عمومی مانند خیابان‌ها، پارک‌ها و فروشگاه‌ها از طریق استفاده از تبلیغات غیرمنتظره و خلاقانه انجام می‌شود.
گوریلا مارکتینگ دیجیتال
این راهکار و شیوه گوریلا مارکتینگ در فضای دیجیتال مانند وبسایتها، شبکه‌های اجتماعی و ایمیل با استفاده از محتوای خلاقانه و تعاملی انجام می‌شود.
گوریلا مارکتینگ ویروسی
گوریلا مارکتینگ ویروسی بر ایجاد محتوای جذاب و به‌یادماندنی تمرکز می‌کند که به‌سرعت در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و سرعت آگاهی از برند را افزایش داده و در مدت‌زمان کوتاهی، مشتریان و مخاطبان جدید و بیشتری را جذب می‌کند.
گوریلا مارکتینگ شخصی
در این نوع گوریلا مارکتینگ روی ایجاد تعامل شخصی با مشتریان متمرکز خواهیم شد تا بتوانیم روابط پایدارتری را با مشتریان برقرار کنیم.
گوریلا مارکتینگ مشارکتی
در گوریلا مارکتینگ مشارکتی، تمرکز بر همکاری با سایر کسب‌وکارها است و از این طریق به مشتریان جدید دسترسی پیدا می‌کنیم.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی گوریلا مارکتینگ، یک روش بازاریابی خلاقانه و متفاوت پرداختیم. گوریلا مارکتینگ با بهره‌گیری از خلاقیت، تعامل مستقیم با مشتریان، هدف‌مندی و تناسب با مخاطبان، اثربخشی اقتصادی و استفاده از آنالیز داده‌ها و معیارهای سنجش به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا در بازار رقابتی بهتر دیده شوند و بهبود‌های قابل‌توجهی در جذب مشتریان خود به دست آورند.
با استفاده از این روش‌ها و تکنیک‌ها، کسب‌وکارها می‌توانند هزینه‌های تبلیغاتی را به حداقل برسانند و بهره‌وری بالایی را از منابع خود داشته باشند. علاوه بر این با ایجاد رابطه مستقیم با مشتریان، آنها را به فعالیت و همکاری بیشتر ترغیب می‌کند و احساس ارتباط نزدیکی با برند را در آنها ایجاد خواهد کرد.
بنابراین، استفاده از گوریلا مارکتینگ به توانمندسازی کسب‌وکارها و تقویت روابط با مشتریان منتهی می‌شود. با اتخاذ رویکردهای خلاقانه و نوآورانه، کسب‌وکارها می‌توانند در میان رقبا درخشیده و با جلب مشتریان بیشتر در بازار به برندی برجسته تبدیل شوند.
